2021/09/25 | Musika gomendioak
nizuri Tazuneri bikote donostiarrak ekainean argitaratu zuen Anubis lana. 8 abesti biltzen
dituen bilduma hau “gure artean jada ez daudenentzako omenaldi xumea da”, taldearen hitzen arabera.
Jada 7 urte baino gehiago pasa dira Norzzone eta Fani rap abeslariek proiektua hasi zutenetik eta geroztik Japanesence maketa, Musika ala hil (non japoniera eta euskararen arteko hitzen jolasak garrantzi handia duen) eta Zazpi (zahar eta berri kontzeptuen artean zubi bat eraikitzeko asmoz idatzitako lana) bildumak aurkeztu dituzte.
Anubisen barnean erritmo sakon eta markatuek gidaturik hitz ausart eta eguneratuak aurkitu daitezke eta gainera, behin, baino gehiagotan melodia ezagunak txertatzera jo dute, jolas edo keinu moduan (Berri Txarrak taldearen Ikasten abestia, Eusko Gudariak…).
2020an grabatu zuten Hernaniko Ganbara estudioan eta Lander Llorens, James Morgan (masterizazioa), Taupaka Elkartea eta Maialen Lasarte (diseinatzailea) izan dituzte bidelagun.
2021/09/18 | Elkarrizketak
Itsasori eta Haizeari egindako elkarrizketak ekarriko ditugu. Elkarrizketa bana egin diegu, badutelako zer kontatu eta diotena entzutea merezi dutelako. Haiek topatuko dituzue Xabier karrika 4ra bisitan zatoztenean. Haien goxotasuna eta batez ere, euskal kulturarekiko maitasuna eta ezagutza jasoko duzue; aire, ideia eta indar berrituekin etorri zaizkigu, eta gure proiektuan nabari dugu jada, bultzada polita eman digute. Etorri eta sentitu zuek ere indar hau.
Zein da zure historia pertsonala euskararekin?
Euskara eta euskalkiak maitatzen eta errespetatzen ikasi dugu etxetik. Ttipitan Domintxinen sortu, Ozazen eta gero Puiun bizi izanik, ustez hain desberdin ziren herri horietan euskararen diglosi egoera nabari zen (eta da) mugaz alde batean zein bestean. Nik eta ahizpak etxean ikasi ahal izan dugu euskara. Aitak eta amak beranduago zerotik ikasi edo berreskuratu behar izan zuten euskara, eta zinez eskertzen ditut guri euskaraz egiteko hautua mantendu izanagatik. Guk lapurtera, gipuzkera eta batuaren nahasteka mintzatu dugu etxean, baina Sohütako ikastolan Xiberoko eüskara ikasi genuen eta orain berriz berrartu dugu ahizpak eta nik xiberutarra, ez baitugu galdu nahi horrek gure artean sortzen duen harremana eta mundu ikuskera.
Karrikiri lehenagotik ezagutzen zenuen?
Bai. Karrikiri nire kasuan erreferentzia leku bat izan da Iruñean, zerbait oparitu edo libururen bat erosi nahi nuenean, hona etortzen nintzen. Uste dut, eskaintzen dituen zerbitzu anitzak eta euskaldunen topagune izaera direla eta, oso elkarte maitatua dela iruñerrian.
Nola izan ziren zure lehendabiziko egunak?
Oso atseginak. Dendako lana ez nuen ezagutzen eta liburu eta produktu artean murgiltzea oso goxoa izan da, batez ere Haizea irakasle izanik, eta beste lankide jator eta jakintsuen babesean. Hasieran, hain kontzentratua izaten nintzen zerbaitetan, ezen norbait dendara sartu bakoitzean sekulako sustoa hartzen bainuen!
Zer ikusi duzu mostradorearen beste aldean? Imaginatzen zenuena ikusi duzu, ala zerbaitek harritu zaitu?
Mostradoretik mila gauza ikusten dira. Kanpora begira, dibertigarria da kaleko xehetasun txikietan fijatzea, kale hau bizi-bizirik dago eta pozgarria da. Dendaren barnean aldiz, jendeak biziarazten du leku hau eta are lekuago egiten du. Jendea erakusleihoari begira-begira egoten da eta espero gabeko gauza xelebreak galdetzen dizkizute. Dibertigarria eta lasaia da hemengo lana. Gainera, jendea ere presarik gabe eta alai etortzen da, eta hori oso eskertzekoa da, salbu denda ixteko bi minutu ments direnean!
Zer amets gauzatuko zenuke Karrikiriren proiektuaren baitan?
Euskaraz sortutako proiektuetan eta produktuetan aniztasun handiagoa lortzea, denen plazererako. Izan elkarrizketa, objektu, jolas, arropa eta gaur egun garrantzia hartzen ari diren alorretara euskara zabaltzen joatea.
Amaitzeko, baduzu gomendio musikalik edota literariorik?
Liburuetan Mari-mutil handi baten bluesa eta Bekatorosak gustatu zitzaidan azkenak eta musikan Gure Aldetara eta Seitan cd-ak.
2021/08/25 | Iritzia
Argia.eus-etik hartua. Hemendik.
Kooperatibismo eraldatzailearen garapenean gabiltzan eragileek bost olatu kooperatiboren bitartez kontatzen dugu euskal kooperatibismoaren garapena, bere historiari sakonera, eta izaerari aniztasuna emateko asmoarekin. Bide horretan, pasa den mendeko 60-70. hamarkadetako euskal iraultza kulturalak ekarri zuen autoeraketa proiektuen loraldian kokatzen dugu hirugarren olatu kooperatiboa.
Olatu hark gaur egun arte iritsi den uzta oparoa eman bazuen ere, proiektu batzuk erdibidean geratu ziren edo benetan garatu gabe, hamabost urtez Arantzazuko bide bazterrean egon ziren Oteizaren harrizko apostoluak bezala. Zer gertatu zen bidean?
“Datozen garai nahasi eta apokaliptikoetan, garrantzitsua izango da euskalgintzak egiten duen hautua: homologazioa ala eraldaketa; sumisioa ala burujabetza”
70eko hamarkadak autoeraketarako aukera asko eman zituen, dena egin beharraren pultsioak dinamika herritar indartsuak garatu baitzituen. Baina instituzionalizazioaren garaia ere izan zen, autoeratutako tresnek forma egonkorrak lortzeko beharra ere izan baitzuten. Behar hori hiru modutan garatu zen: publiko-administratiboan, merkatuan eta ekonomia sozialean. 78 erregimenaren paradigman eremu publikoaren garapena handia izan zen. Euskalgintzan ere, batez ere hasieran, hainbat proiektu autoeratuk izaera publikoa hartu zutelarik, beti ere autonomien estatuaren markoan. Denboran aurrera ildo hori lausotzen joan zen, bereziki merkantilizazioaren paradigma gailendu zelako, eta momentu batetik aurrera, helburu eta ikuspegi publikoa edo komunitarioa zuten proiektuek merkatu kapitalistaren markoan homologatzera jo zuten. Non gelditu da ekonomia sozialaren ildoa orduan?
Proiektu askok, eredu estatal autonomikoa ala merkantila dikotomiatik ihesi, hasieratik edo ondoren hartu dituzten formula kooperatiboetan aurrera egitea erabaki dute, ekonomia sozialak eskaintzen duen autonomia komunitarioaren bidea landuz. Euskalgintzaren oinarrietan, zer eta nola galderei erantzutea garrantzitsua izan da: euskaraz bizitzeko baliabide eta egiturak sortu dira, bai, baina horiek modu herritar eta demokratikoan kudeatzeari garrantzia eman zaio, elkartasuna oinarri hartuta.
Datozen garai nahasi eta apokaliptikoetan, garrantzitsua izango da euskalgintzak egiten duen hautua: homologazioa ala eraldaketa; sumisioa ala burujabetza. Baditugu etorkizunak euskaraz marrazten dituzten proiektuak, Aiaraldea Ekintzen Faktoria adibidez. Kooperatibismoa eta lan burujabea tresna garrantzitsuak izango dira eraldaketaren bidean.
2021/08/20 | Musika gomendioak
24 urte pasa dira -GAILU taldea sortu zenetik eta 20 urte publikoki jardunari etena egin ziotenetik eta oraingoan Abrego anaiak Drake taldekidea gehituta bueltatu dira. Begiak, egiak ba ote? diskoa esperimentazio eta jolasen fruitua dela diote, ahotsa, bateria, baxua eta samplerrak nahasten dituena, alegia.
-GAILUren musikak nostalgia apur batez doinu urbanoen inguruan dabil (badira Rural Elektro- Hardcoreren etiketa jarri diotenak ere), erritmo biziak eta freskoak gidatuta. Iturri asko eta anitzetatik edaten duen proiektua sortu dute Okene, Mikel eta Drakek (besteak beste Negu Gorriak, BAP!!!!, Inoren Ero Ni edo Anarirekin ibili direnak).
12 abestiren bilduma bIDEhUTS zigilupean argitaratu dute.
2021/08/18 | Liburu gomendioak
Ana Malagonek idatzitako hirugarren narrazio liburua dugu hau, eta tituluak esaten duenaren kontra, biziki ongi daki zertaz ari den. Bizitzak gorputzean utzitako orbanez solas egiten digu, dibortzioaren amorruaz, maitatzen dugun pertsonaren galerak dakarkigun minaz, gaitzak eragindako ezinegonaz.
Gizarte-arazoei ere ez die iskin egiten: lan prekarioak edo hipoteka ordaintzeko zailtasunak ere badute beren lekutxoa narrazioetan. Zenbait kasutan umore garratza antzematen zaio, beste batzuetan arrangura eta ezinegona gure bizitza sasi- perfektuaren aurrean. Behin liburua irakurtzen hasita, gero eta harrapatuago sentituko da irakurlea; istorioak oso ongi garatuta daude, erritmo atsegina dute, eta horrek liburua segituan irakurtzeko nahia pizten du.
Hemen eskuragai.
2021/08/15 | Musika gomendioak
Esanezin da Ianire Aranzabe musikari gaztearen proiektu berria. Aireratzen izenpean atera du duela gutxi poparen inguruan dabiltzan 7 kanturen bilduma.
Gitarra bakar batez lagundutako abesti intimoak badaude bertan, bakardadea bezalako gaiak jorratzen dituztenak, baina diskoa aurrera joan ahala, geruzak eta musika tresnak gehitzen diren heinean badoa oskoletik atera eta txikitasuna alde batera utzita melodia indartsuetan murgiltzen.
Gainera, Oriol Flores, Guillem Callejón eta Claudi Arimany izan ditu bidelagun diskoa grabatzerako orduan. Hortaz aparte, Esan Ezin abestian Leire Berasaluzeren ahotsaren kolaborazioa izan du.
Bere lehenengo EPa autoekoizpenaren bidetik eraman zuen crowfunding baten bidez.
