Haizeari elkarrizketa
Haizeari eta Itsasori egindako elkarrizketak ekarriko ditugu. Elkarrizketa bana egin diegu, badutelako zer kontatu eta diotena entzutea merezi dutelako. Haiek topatuko dituzue Xabier karrika 4ra bisitan zatoztenean. Haien goxotasuna eta batez ere, euskal kulturarekiko maitasuna eta ezagutza jasoko duzue; aire, ideia eta indar berrituekin etorri zaizkigu, eta gure proiektuan nabari dugu jada, bultzada polita eman digute. Etorri eta sentitu zuek ere indar hau.
Zein da zure historia pertsonala euskararekin?
Jaiotzetik izan dut euskara ama-hizkuntza gisa, nahiz eta gurasoek helduaroan (ber)ikasi. Nik mundua euskaraz ulertzeko apostua egin zuten; euskara ikasten, etxean euskaraz jarduten, eta euskarazko hezkuntza publikoaren alde borroka egiten. Lehen Arturo Campion ikastetxea zenean -orain Txantreako Bernart Etxepare denean- “D” eredua ireki zuten gurasoek beste 12 haurren gurasoekin batera, eta esanen nuke hautu horrek eraman ninduela euskararen erresistentzia guneak babestu eta hedatzeko lekukoa hartzera. Euskal Ikasketak ikasi nituen Gasteizen, eta aukera izan dudan guztietan ibili izan naiz euskal komunitate(et)atik elikatzen. Iruñean beti bilatu izan ditut euskararen arnasguneak; antzerkian haurra nintzenean, bertso eskolan nerabezaroan eta Karrikirin eta beste hainbat saltsatan gaur egun.
Karrikiri lehenagotik ezagutzen zenuen?
Bai. Iruñeko eta Euskal Herriko-euskal komunitatean mugitzen zena ezagutzeko erreferentziazko gune izan da niretzat beti.
Nola izan ziren zure lehendabiziko egunak?
Gabonetako egun mugituetan hasi nintzen ni; udazken pandemiko baten osteko sakel bete(ago)en artean, eta elkar maite dugula opari bidez erakusteko premia igartzen ahal zen une kurioso batean. Eguneko ordu asko gutizi artean pasatzearen irrika oroitzen dut, baita nire eskuek oparitarako paketeak egiteko hartu zuten automatismoa ere!
Zer ikusi duzu mostradorearen beste aldean? Imaginatzen zenuena ikusi duzu, ala zerbaitek harritu zaitu?
Denetarik ikusten da hemen; literatur lan zehatz baten bila datozen irakurle puretak, bere seme-alabekin euskaraz jarduteko euskarri bila datozen guraso euskaldun berriak, etxea dekoratzeko lamina bila datozen gazte eta ez hain gazteak, osasun mental bila euskarazko eleberrian babes hartzen duten irakurleak, bilobentzako opari bila datozen atso eta agureak, Dona Jakue bidea egiten dabiltzan turistak eta beste hainbat satelite, lagun artean euskaraz aritzea kitzikagarria dela ohartu, eta jolas bila datozen gazteak… Imaginatzekoak dira perfil guztiak, baina denek harritzen naute era berean, kar, kar…
Zer amets gauzatuko zenuke Karrikiriren proiektuaren baitan?
Azken urteetan ezagutu ditudan kultur eta arte arloko diziplinen euskarazko zirkuitu osasuntsu bat egitea amesten dut Iruñean.
Amaitzeko, baduzu gomendio musikalik edota literariorik?
Literaturan, Lazunak Azazkaletan (Oihana Arana, Susa) eta Algara Mutilatuak (Ane Labaka, Lisipe); musikan, Ibil Bediren Beltxarga Beltza eta Eneritz Furyaken Emadan.
Nik kantatu eta dantza egiten du mendiak (Irene Solà)
Emakumeak kantatu eta mendiak dantzan hasten dira. Eleberri honetan, emakumeen eta naturaren bihotz taupadak entzuten dira, biak baitira istorio honen protagonistak.
Orri hauetan agertuko zaizkigu amodio kontuak, gerla zibileko oroitzapenak, eguneroko bizipozak eta zailtasunak; eta natura nonahi, errekak, oinaztarriak, ur-jauziak, haizea, mendiak, hartzak, txakurrak, erbiak eta basurdeak. Denek kantatzen eta kontatzen digute haien historia. Aipatzekoa da Joxean Elosegik eleberri kutun hau katalanetik euskarara ekartzeko egin duen lan bikaina.
Hemen eskuragai.
Ezin dena (Madelein)
Pandemia hasten ari zen momentu berean, Madeleine taldeak Su Hura (2018) diskoaren birari bukaera Txinan eman zion kasualidadez. Honen ondoren, 7 abesti lotzen dituen Ezin Dena bilduma lantzen hasi ziren. Aurtengo udan argitaratu dute taldearen asmoz momentura arte egin duten lan intimoena dena.
Laukote donostiarraren abestietan melodiak pisu handia du, emozioa bideratzeko modu bezala. Talde askorentzat bezala, konfinamendua lagungarri izan zen abestien sormen prozesurako.
Taldearen ustez, ez da beharrezkoa beraien musika etiketekin sailkatzea, abesti bakoitzak kutsu eta estilo ezberdinen ezaugarriak izan ditzakelako (pop mainstreametik postrockeraino).
Ezin Dena, aurreko lanen modu berean, autoekoizia izan da. Diskoa Gaztain Estudioetan grabatu dute, Eñaut Gaztañaga eta Estanis Elorzaren (masterizazioa) laguntzarekin. Diskoaren azala Imanol Sesmak sortu du.
LABA badator (Adur Larrea, Karrika 258)
Indarkeriaz (Hannah Arendt)
Hannah Arendt XX. mendeko filosofo eta politika pentsalari handienetariko bat zen. Judutar izanik
nazismoaren jazarpena pairatu zuen, Alemaniatik ihes egin behar izan zuen A.E.B.etan aterpe hartzeko eta han geratu zen aurrerantzean.
Lan hau argitaratu zenean, 1970an, Vietnamgo gerla puri-purian zegoen eta indarkeriaren inguruko eztabaidak oso sutsuak ziren, bai alde, bai aurka aldean zeuden pertsonen artean. Testuinguru horretan plazaratu zuen Hannah Arendtek honako saiakera hau eta 50 urte pasa badira ere, ez du galdu gaurkotasunik beraz, esan dezakegu testu filosofiko klasiko baten aurrean gaudela.
Hemen eskuragai.